YETERLİK KURULU

Yönerge

Türkiye'de tıp doktorlarına fiziksel tıp ve rehabilitasyon (FTR) alanında mezuniyet öncesi ve sonrası eğitimini ülke çapında düzenlemek, denetlemek ve bu mekanizmalarla geliştirmekle görevli olan Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Yeterlik Kurulu (TFTRYK) gönüllülük temelinde özerk çalışan, kar amacı gütmeyen, sivil bir kurul olarak kurulmuştur. Bu kurulun çalışma ilkeleri Sağlık Bakanlığı Tababet Uzmanlık Kurulu kararları, Tababet Uzmanlık Tüzüğü ve Türk Tabipler Birliği Uzmanlık Dernekleri Koordinasyon Eşgüdüm Kurulu (TTB-UDKK TTB-UDEK) ve Ulusal Yeterlik Kurulu (UYEK) Yönergeleri ile uyumludur.

BÖLÜM 1. GENEL KONULAR

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Branş Tanımı:
FTR, temel olarak hareket sistemi hastalıklarının tanı, konservatif tedavi ve rehabilitasyonuyla uğraşan, ayrıca tüm diğer sistemlere ait doğumsal ya da edinilmiş hastalıklara bağlı fizyolojik ya da anatomik yetersizliği olan kişilerin, mevcut kapasitelerini en üst düzeye çıkarmak, bağımlılıklarını azaltmak ve yaşam kalitelerini yükseltmek amacıyla yataklı ve yataksız kurumlarda rehabilitasyon uygulayan tıp dalıdır. Bu kapsamda; her yaştan hastada, fiziksel tıp modaliteleri, medikal ve manuplatif tedavileri kullanarak ağrı, fonksiyon kaybı, yaşam kalitesinde bozulma ve bağımlılığa yol açan tüm romatizmal, nörolojik, ortopedik/travmatolojik, kardiyopulmoner ve algolojik hastalıkların primer ya da tamamlayıcı tedavisini içerir. FTR Anabilim Dalı; Romatoloji, Algoloji, bilim dallarını kapsar.

Uzmanlık Eğitimi:
Eğitim süresi ve yapılacak rotasyonların süreleri Tababet Uzmanlık Tüzüğü'ne göre belirlenir.

1.1 TFTRYK Tanımı: TFTRYK, ülkemizde FTR uzmanlık eğitiminin kalitesini yükseltmek ve eğitim birimleri arasında standardizasyonun sağlanması amacıyla oluşturulmuş sivil ve gönüllü bir kuruluştur. Türkiye FTR Derneği'nin özerk bir yan kuruluşudur. Türkiye FTR Derneği, TFTRYK'nın çalışmalarını desteklemek ve uyum içinde hareket etmekle yükümlüdür. TFTRYK'nın mali her türlü işlemi merkezi İstanbul'da bulunan Türkiye FTR Derneği tarafından karşılanır.

1.2 Amaç: TFTRYK’nun Temel Amaçları:
a) FTR uzmanlık eğitiminin ülke çapında standardını, bilime dayalı dünya tıbbının gelişmişlik düzeyi ile uyumlu olarak oluşturmaya, korumaya ve yükseltmeye, uluslararası yeterlik kurullarının standartları ile eşdeğerlik kazanmaya çalışmak, uzmanlık eğitiminde kalite güvencesi sağlamak
b) Uzmanlık eğitimini yaygın ve sürekli olarak daha iyi düzeye yükseltme amacıyla ölçme ve değerlendirme yöntemleri geliştirmek, standart sınavlar yapmak, bunun şartlarını hazırlamak, elde edilen veriler ışığında eğitim kurumlarıyla işbirliği yaparak uzmanlık eğitimini daha uygun bir temele oturtmak
c) TFTRYK yeterlik belgesi vermek
d) Sürekli tıp eğitimini özendirmek, her alanda katılımcılığı teşvik etmek, denetlemek ve bu konuda uygulamaları gerçekleştirmek

1.3 Adres: Türkiye FTR Derneği adresidir.

1.4 İşleyiş: Demokratik kurallara uygun, katılımcı bir işleyiş TFTRYK için vazgeçilmez bir özelliktir. Vekaleten oy kullanma TFTRYK toplantı ve seçimlerinin hiçbiri için geçerli değildir.

BÖLÜM 2. KURUL VE KOMİSYONLAR

2.Kurulun yapısı: TFTRYK’nun yapısı aşağıdaki organlardan oluşur:

2.1 Yeterlik Genel kurulu
2.2 Yürütme Kurulu
2.3 Eğitim Kurumlarını Ziyaret ve Programları Değerlendirme Komisyonu
2.4 Sınav komisyonu
2.5 Eğitim Ust Kurulu

2.1 Yeterlik Genel Kurulu: TFTRYK yeterliliğini alan her FTR uzmanı Yeterlik Genel Kurulu'nun doğal üyesidir. Yeterlik Genel Kurulu olağan durumlarda yılda bir defa olmak üzere kongre ortamında toplanır. Genel Kurulu Yeterlik Kurulu Başkanı yönetir. Yürürlükteki kuralların yeni gereksinmeler ve koşullara göre değiştirilmesi gerekirse, yönerge değişiklikleri Yürütme kurulunun teklifi ile Yeterlik Genel Kurulu'nda görüşülür ve oylanır. Bu değişiklikler için Yeterlik Genel Kurulu'nda temel karar alma prensiplerine (oylama, çoğunluğun sağlanması vs.) uyulur. Genel kurul oylamalarında hiçbir nedenle vekalet müessesesi yoktur. Herkesin bir oyu vardır.

2.2. Yürütme Kurulu: Yeterlik Genel Kurulu tarafından gizli oy ve açık tasnifle seçilen kuruldur. 9 asil, 9 yedek üyeden oluşur. Adaylar seçim sırasında salonda bizzat bulunmalıdırlar.
Bu kurulda yer alacak kişiler yeterlik kurulu üyesi olmalı ve eğitim kurumlarında seçim günü itibariyle 5 takvim yılını doldurmuş "aktif eğitici" durumunda olmalıdır (Profesör, doçent, eğitim görevlisi, eğitim sorumlusu). Yürütme Kurulu üyeleri 6 yıllık bir dönem için seçilir. Her iki yılda bir yapılan seçimlerle Yürütme Kurulunun 3 asil ve 3 yedek üyesi yenilenir. Seçimde toplam 6 aday olmalıdır. İlk seçilen Yürütme Kurulu üyelerinden hangilerinin 2 yıl, 4 yıl ve 6 yıl görev yapacakları seçimden sonraki ilk toplantıda kura ile belirlenir. Belirlenen Yürütme Kurulu iki gün içinde ilk toplantısını yapar ve kendi arasından bir başkan, bir başkan yardımcısı, bir sekreter ve bir muhasip üye seçer. Bu seçim iki yılda bir tekrarlanır. Yürütme Kurulu üyeleri arka arkaya iki dönemden çok görev alamazlar (Toplam sürekli 12 yıl. Bu kural 2 veya 4 yıl içinde görevinin bitimine kura nedeniyle karar verilen üyeler için ilk iki dönemde geçerli değildir). Bir dönem görev almayanlar daha önce 12 yıl görev yapmış olsalar da yeniden seçilebilirler. Adayların seçimde eşit oy alması halinde eğitici kıdemi yüksek olan aday alınır.
Kurul yılda en az iki kez toplanır. Alınan kararlar kayda geçirilir ve oturuma katılan üyelerce imzalanır. Kararlar oy çokluğu prensibine göre alınır ve oylamaya katılan üyelerin tümünün oturumda bulunmaları zorunludur. Vekalet müessesesi yoktur. Eğitim nedeniyle yurtdışına çıkması gereken üye olması halinde yürütme kurulu yeniden karar alabilir. Üyelikleri düşenlerin yerlerine sırası gelen yedek üyeler çağrılır. TFTRYK Yürütme Kurulu'nda görev almak gönüllü bir faaliyettir ve bu kişiler istemedikleri takdirde bu görevden ayrılabilirler. İlk Yeterlik Genel Kurulu toplantısında eksilen asil ve yedek üyelerin yerlerine yenileri seçilir.

2.2.1 Yürütme Kurulunun Görevleri
a) TFTRYK'nın çalışmalarını sağlamak ve izlemek
b) Yeterlik sınavı tarihini, sınav ücretini Sınav Komisyonu'nun önerileri doğrultusunda belirlemek ve yılbaşında ilan etmek
c) Yeterlik Genel Kurulu'nu olağan ve gerekirse olağanüstü toplamak, gündem hazırlamak ve çalışma raporu sunmak
d) TTB-UDEK-UYEK genel kurulunda yeterlik kurulunu temsil etmek üzere Yeterlik Yürütme Kurulu Başkanı veya bir temsilcisini görevlendirmek
e) Yeterlik Genel Kurulu önerilerini değerlendirmek, gerçekleştirmek
f) Branş yeterlik müfredatını yaygın bir katılımı koordine ederek belirlemek ve ilan etmek
g) Eğitim Kurumlarını ve Programları Değerlendirme Komisyonu raporlarını değerlendirmek ve gereğini yapmak
h) Yeterlik sınavlarının yapılacağı salonları düzenlemek, kağıt ve kırtasiye malzemelerini temin etmek, Sınav Komisyonu'na ve Eğitim Kurumlarını ve Programları Değerlendirme Komisyonu'na gereken her konuda destek olmak
i) Günün değişen koşullarının ortaya çıkardığı yeni zorluklar karşısında, TFTRYK temel amaçlarını daha iyi bir şekilde gerçekleştirmek için yeni hedefler belirlemek, yeni çalışma alanları ve yeni alt kurulları oluşturmak
j) FTR uzmanlık dalı ile ilgili eğitim ve uzmanlık alanı konusunda üst kurumlarca talep edilen bilgileri hazırlamak ve bu konularda karar vermek
k) Yan dal yeterlik belgesi vermek için gerekli yönetmelik düzenlemelerini yaparlar.
l) Yürütme kurulu üyesi birden fazla komisyonda görev alamaz.

2.3 Eğitim Kurumlarını ve Programları Değerlendirme Komisyonu (Akreditasyon Komisyonu): Yürütme Kurulu tarafından genel kurul üyeleri arasındaki "aktif eğitici" kadrolarından 4 yıl için seçilirler. Bu kurul 7 üyedenoluşur. Bu üyelerin profesör, doçent, eğitim görevlisi, eğitim sorumlusu olarak en az 5 yıldır görev yapmakta olmaları gerekir. Komisyon üyeleri kendi aralarından bir başkan ve bir sekreter belirler. Komisyon başkanları Yürütme Kurulu toplantılarına başkanın daveti koşuluyla ve oy hakkı olmaksızın katılır öneri getirir ve bilgi verirler. Yılda en az iki kez ve Yürütme Kurulu'nun çağrısı üzerine gerektiğinde daha sık toplanarak hazırladıkları raporu tüm üyelerin imzasıyla Yürütme Kurulu'na sunarlar. Bu kurul üyeleri ara vermeden görevlerine tekrar seçilebilirler.

2.3.1 Eğitim Kurumları ve Programları Değerlendirme Komisyonu Görevleri: Akredite edilmek isteyen eğitim kurumları başvurularını doğrudan Yürütme Kurulu Başkanlığı'na yaparlar. Akredite edilecek kurumlarda öncelikle öğretim görevlilerinin çoğunluğunun Yeterlik Kurulu üyesi olma şartı aranır. Yeterlik kurulu üyesi olmayan öğretim üyelerinin aktiviteleri değerlendirmeye alınmaz.

a) Belirli bir plan içinde, Yürütme Kurulu'na başvurmuş olan eğitim kurumlarını ziyaret eder ve her eğitim kurumu ve uygulamakta olduğu eğitim programını değerlendirir ve hazırladıkları raporu Yürütme Kurulu'na sunar.
b) Eğitim kurumlarının daveti ile görüşmek üzere Yürütme Kurulu'nun görevlendireceği akademik kişiler soru formu hazırlayarak kurumların fiziksel ve bilimsel standardını, gereken asgari nitelikleri (fizik alan, yatak sayısı, araç donanımı, akademik ve idari personel sayısı vb.), asistan karnesi içeriğini, standardını belirler ve Yürütme Kurulu'na önerilerde bulunur.
c) Eğitim süreleri ve ideal eğitim içeriğini belirler ve Yürütme Kurulu'na önerilerde bulunur. Bu raporunu her iki yılda bir yeniler. Yürütme Kurulu'nun denetiminden geçtikten sonra bu raporlar eğitim kurumlarına düzenli olarak dağıtılır. Bu görev eğitim üst kuruluna devredilecektir.

Gerekli gördüğü alt komisyonları ve bu komisyonlarda görev alacak kişileri Yürütme Kurulu onayını alarak kurar, görevlendirir, görev bitiminde aynı usullerle fesheder.

2.4 Sınav Komisyonu: Yürütme Kurulunun'nun Genel Kurul üyeleri arasından seçeceği "aktif eğitici" kadrolarında olan profesör, doçent, eğitim görevlisi, eğitim sorumlusu statüsündeki 5 üyeden oluşur. Yeterlik Yürütme Kurulu'na karşı sorumludur. Bu üyeler 4 yıl için seçilir. Üyeler kendi aralarından bir başkan ve sekreter seçerler. Sınav Komisyonu üyeliği için eğitici kadrolarda en az 5 yıldır görev yapmış olmak gerekir. Yılda en az 2 kez toplanılarak yıllık değerlendirmelerini içeren raporu Yürütme Kurulu'na sunarlar. Bu kurul üyeleri ara vermeden görevlerine tekrar seçilebilirler.

2.4.1 Sınav Komisyonunun Görevleri:
a) Yeterlik sınavına girmek üzere başvuran adayların başvurularını değerlendirir ve yeterli olanların sınava alınmasını sağlar.
b) Yeterlik sınavlarının hazırlanmasını sağlar. Uygulama yerini ve tarihini, sınava giriş bedelini belirleyerek her yılbaşında ilan eder.
c) Yeterlik sınavlarının bilimsel denetimini yapar. Sınavlarda sorulabilecek sorularla bir soru bankası oluşturarak bunları saklar. Soruların temel kaynağı FTR alanında çalışan profesör, doçent ünvanına sahip kişiler ve eğitim hastaneleri eğitim görevlisi ve eğitim sorumlusudur. Komisyon bu kişilerle düzenli olarak yazışarak kendilerinden çoğu zaman ilgi ve uzmanlık alanlarında belli sayıda ve ana bölümlerin FTR alanına giren temel bilimler/klinik bilimler ve teknik bilgiler konularında olmak üzere belli oranlarda sorular ister. Sınav Komisyonu soruları soru sahibinin görüşünü alarak denetler. Sınav öncesinde sınavda kullanılacak olan soru kitapçığını hazırlar.
d) Sınavlarda gerekli olabilecek gözcülük, düzenleme ve benzeri işlevleri düzenler ve uygular.
e) Sınav sonuçlarını değerlendirerek istatistik analizi yapar, sonuçları Yürütme Kurulu'na, Yürütme Kurulu başkanının imzası ile adayın kendisine ve eğitim aldığı kurumdaki program yöneticisine bildirir.
f) Eğitim içi değerlendirme yöntemlerinin ve sınavlarının hazırlanmasını ve uygulanmasını teşvik eder ve izler, destek ve danışmanlık verir.
g) Eğitim içi değerlendirme ve sınav sonuçlarını toplar, işleme koyar, ilgili kurul ve kurumları bilgilendirir. h) Sınav hazırlıklarıyla ilgili alt komisyonları belirler.
i) Sınav komisyonu başkanı gerekirse toplantılara ve çalışmalara düzenli olarak katılmayan üyelerin yerine başkasının görevlendirilmesi konusunu Yürütme Kurulu'na teklif eder.
j) Komisyon başkanı soru bankası oluşturmak, bu amaçla Yürütme Kurulu'nun onayı ile ÖSYM veya benzeri kurumlar ile görüşmeler yapmak, alt komisyonlar kurmak ve feshetmek gibi çalışmalar yapabilir.

2.5: Genişletilmiş Eğitim Danışma Toplantısı: Üniversitelerin Tıp Fakültelerinde uzmanlık alanında eğitim veren her birimin anabilim dalı (veya yan dal bilim dalı) öğretim üyeleri ve Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastanelerindeki eğitim birimlerindeki eğitim görevlileri ve eğitim sorumlularından oluşur. Anabilim Dalları ve eğitim hastanelerinden en az bir kişinin katılımı gerekmektedir. Yürütme Kurulu'nun davetiyle yılda en az 1 kez toplanır.

2.6 İşleyiş: Yürütme Kurulu, Eğitim Kurumlarını ve Programları Değerlendirme Komisyonu ile Sınav Komisyonunda görev almak için Yeterlik Genel Kurulu üyesi olmak ön şarttır.

Bir üye Yürütme Kurulu üyeliği dışında diğer kurul ve komisyonların yalnız birinde daha görev alabilir. Yürütme Kurulu gerekirse kendi içinden seçeceği üye veya üyeler ile komisyonlar arası koordinasyonu sağlar. Tüm komisyonların alacağı kararların işlerlik kazanabilmesi için Yürütme Kurulu'nun onayı gerekir ve kararlar ancak onaydan sonra yürürlüğe girer.

BÖLÜM 3. EĞİTİMİN BELGELENDİRMESİ

3.1 Eğitimin belgelendirilmesi:
a) Yeterlik sınavına son sene asistanları veya FTR uzmanlığına hak kazandığını diploma ile belgelendiren uzmanlar girebilir.
b) Bu sınava talep edilecek eğitim belgelerini ibraz etmek koşuluyla girilebilir. Bu belgeler Sınav Komisyonu tarafından incelenir ve uygun bulunanlara sınava girme hakkı verilir
c) Sınav komisyonu gerekli gördüğü hallerde kişiyle ilgili tüm diğer bilgileri isteme hakkına sahiptir

BÖLÜM 4. SINAV

4.1 Genel bilgiler: Yapılacak sınavın belirlenmesi ve sınava alınma kriterlerine uygunluğun tanımlanmasından sonra sınavın giriş şartları, basamakları ve takvimi Sınav Komisyonu tarafından belirlenir. Sınav takvimi Yürütme Kurulu'nun onayı ile ilan edilir. Sınav yılda en az bir kez yapılır. Tababet Uzmanlık Tüzüğü'nde var olan yan dallarda yeterliliğe girebilmek için ilgili ana dallardan en az birinden yeterlik belgesi almış olmak şarttır.

4.2 Eğitim İçi Sınavları: Uzmanlık eğitimi sırasında gerektiğinde ülke çapında genel bir sınav yapılır. Eğitim içi sınavlarına tüm eğitim kurumlarındaki tıpta uzmanlık öğrencileri ve asistanlar katılırlar. Bu sınav sonuçları değerlendirilerek eğitim kurumlarına karşılaştırmalı olarak bildirilir.

4.3 Yeterlilik Sınavları: Yeterlik sınavı bilgi ölçmeye yönelik olarak yılda en az bir kez yazılı olarak yapılır. Eğitim süresini tamamlayanların sınava beş yıl içinde girmeleri ve başarılı olmaları beklenir. Başarılı olamama durumunda kişi gerekli koşulları yerine getirerek tekrar sınava girme hakkına sahiptir.

Sınav kapsamı, şekli, Sınav Komisyonu tarafından belirlenir. Sınav sonuçları sınava katılan kişiye ve eğitim kurumuna bildirilir. Ayrıca sadece başaranların listesi FTR dergilerinde yayınlanır ve kongrelerde duyurulur.

4.4 Yeterliliğin Belgelendirilmesi: Sınav sonucunda "yeterlik belgesi" verilir.
Bu belgenin geçerliliği 10 yıldır. 10 yılın bitiminde resertifikasyon kriterleri uygulanır.
Resertifikasyon Kriterleri için ayrıca bkz.

BÖLÜM 5. ÖZEL DURUMLAR

5.1: 31.12.2001 tarihine kadar T.C. Sağlık Bakanlığından FTR uzmanlığı belgesi alanlar sınava girmeden ilk 5 yıllık yeterlik belgesini alabilirler. Resertifikasyon için resertifikasyon kriterlerine uyulmalıdır.
5.2: Yabancı bir ülkede FTR uzmanlık eğitimini tamamlayan ve bu ülkenin yeterlik sınavına girmeye hak kazanan kişiler T.C. Sağlık Bakanlığı'ndan denklik belgesi aldıktan sonra FTR yeterlik sınavı giriş şartlarına uygun olduklarını belgeledikleri takdirde yeterlik sınavına girebilirler. Bu kişiler için aranacak şartlar ve izlenecek kurallar Türkiye'de uzmanlık eğitimi yapanlarla aynıdır.
5.3: Kişiler yurtdışında herhangi bir yeterlik belgesi almış olsalar dahi Türkiye Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Yeterlik Sertifikası için Yeterlik Sınavına girmek zorundadırlar.
5.4: Yeterlik belgesi, belge sahibinin meslekten men, etik veya ahlaki konularda ceza alması durumunda iptal edilir. TTB tarafından verilen cezalar Yeterlik Kurulu'nca da geçerli kabul edilir.